Blog

Pochwała, które ma drugie dno

Wyobraź sobie, w pracy miałaś/miałeś ważną prezentację, po spotkaniu Twój szef mówi: „To była dobrze wykonana robota”. Wraz z uczuciami zadowolenia, jest pewien głos w Twojej głowie, który przywołuję zwątpienie „ Rzeczywiście dobrze mi poszło, czy to była subtelna uwaga, że coś było nie tak?” Dzieci czują to tak samo,  kiedy powiemy ogólnikowo i  bez wyrazu, że zrobiły coś dobrze będą nas  dopytywały, czy aby na pewno jest tak fantastycznie ? Brak konkretnie sprecyzowanej pochwały czyli wskazania co było dobre w wykonanym zadaniu może wywołać  odmienny wręcz skutek i poczucie  niedocenienia.

Naukowcy z Ohio State dowiedli, że zbyt częste chwalenie przedszkolaków onieśmiela dzieci i wywołuję zbyt dużą presję w szczególności u dzieci  z  niską samooceną. Kiedy niepewny siebie przedszkolak usłyszy, że po raz kolejny wykonał jakieś zadanie wyjątkowo dobrze, już zawsze będzie dążył do tego aby usłyszeć te słowa powtórnie. Wiele podejmowanych przez niego prób może skutkować nadmierną frustracją.

Jak chwalić przedszkolaka?

Najprostszym zobrazowaniem będzie przykład: Dziecko przyniosło rysunek z przedszkola. Dzieło przedstawia dziecięce bazgroły i choć każdemu z nas na widok malunku ciśnie się na usta „ Och jakie ładne”, to jednak po zastanowieniu warto powiedzieć do przedszkolaka „Widzę, że narysowałeś kółko, kółko i krzyżyk – jak udało Ci się tak ładnie dobrać kolory?”, z pewnością dziecko wejdzie z nami w dyskusję. Po krótkiej rozmowie, dziecko samo zrozumie, że dało z siebie wszystko i to co stworzyło jest warte uwagi.

Dzięki takim pochwałom, które odnoszą się do konkretnych zadań, opisują uczucia dziecko stanie się bardziej świadome swoich zdolności i umiejętności, nad którymi warto jeszcze popracować. Pochwały oceniające np. „ jesteś dobrym chłopcem” nie wnoszą nic. No bo co to znaczy dobry? Każdy z nas rozumie to słowo inaczej.

Kiedy chwalimy przedszkolaka najlepiej używać pewnego standardu. Pierwszy krok to opisanie tego co się widzi czyli np. ułożonych zabawek, drugi to opis tego co się czuję np. przyjemność z wchodzenia do czystego pomieszczenia i trzeci pochwała. Całość powinna brzmieć mniej więcej tak: „ O widzę, ze poukładałeś zabawki, przyjemnie wchodzi się do czystego pokoju, to właśnie jest porządek!”

Prostota pochwał opiera się na tym, że opisujemy wszystko co widzimy i czujemy, nie ma tu miejsca na niedomówienia czy szukanie drugiego dna. Mądre chwalenie rozwija w dziecku pozytywne myślenie. Chwalmy więc dużo i mądrze.